Blog 29 december 2016

Goede voornemens

Nog een paar dagen en dan gaan de sportscholen weer flink reclame maken. Alle mensen die gezonder willen leven, die willen afvallen worden bereikt en een deel gaat ook meer sporten. Goede voornemens zijn vaak wensen, waar we moeite voor moeten doen. Met 1 uurtje sport vallen we niet af, 1 gezonde maaltijd per dag maakt ons niet gezonder, het is allemaal langere termijn. Op korte termijn is ook wel het 1 en ander mogelijk, maar vaak heeft dit op de langere termijn weinig succes.

Wat vooral moeilijk is, is om te stoppen met roken. Van een verslaving afkomen is ook een kwestie van doorzetten en vooral willen. Iedereen weet dat roken slecht is voor de gezondheid. De longinhoud verkleind, de longen vervuilen en eigenlijk de rest van het lichaam ook. Ik krijg als fysiotherapeut mensen op bezoek die een lichamelijke kwaal hebben. Het valt mij meer dan eens op dat bij de rokers het herstel van deze kwaal of blessure vaak trager gaat. Ik probeer mensen zo goed als ik kan te helpen, maar ik heb er wel moeite mee, dat mensen zelf niet altijd net zoveel moeite doen. Blijven roken tijdens blessures zorgt ook voor een minder snel herstel en dat is iets wat mensen zich vaak niet goed realiseren. Daarom ga ik vandaag nog wat dieper in op de gevolgen van roken voor een aantal systemen in het lichaam. Gevolgen die rokers zich vaak niet bewust zijn.

Als eerste systeem de bloedvaten en dan vooral de bloedvatwand. Door nicotine worden de kleine spiertjes in de bloedvatwand geprikkeld om aan te spannen, waardoor de vaten vernauwen. Door de hogere druk (bloeddruk) vanwege de kleinere ruimte komen de vaatwanden meer en meer onder druk. Door de nicotine neemt tevens de kwaliteit van het bindweefsel in de vaatwanden af. Het gevolg is dat door de druk en de mindere kwaliteit er wondjes in de wanden ontstaan. Door de hoge druk kan dit moeilijk herstellen en ontstaat er schade die niet te repareren valt. Dit kan leiden tot verzwakkingen in de wand en vooral ook vernauwingen in de bloedvaten. Hierdoor kan minder zuurstof naar alle delen van het lichaam gebracht worden.

Als we ergens pijn hebben, een spier, een deel van het gewrichtskapsel, een pees, de huid, dan moet daar bloed heen vervoerd worden. Dit gaat dus al minder goed. Nu komen we op een stukje voeding. Voeding zorgt voor de stoffen (nutriënten) die nodig zijn voor herstel. Het lichaam probeert tevens de schadelijke stoffen van het roken onschadelijk te maken. Dit betekent dat we met net zoveel voedingsstoffen meer problemen in het lichaam moeten oplossen. Bij extra supplementeren en extra groente zou een deel opgelost kunnen worden, maar hier valt niet tegenop te werken. Dat heeft ook nog met andere systemen te maken.

Een systeem in het lichaam waar we niet gelijk aan denken is ons enzymsysteem. Enzymen zorgen ervoor dat alle processen in ons lichaam soepel verlopen. Echter, het lichaam moet enzymen aanmaken. Het lichaam kan dat niet oneindig doen, er zit een maximum per dag op. Er is dus ook een maximum aan voedingsstoffen die samen met enzymen ervoor kunnen zorgen dat alle processen goed verlopen. Als we jarenlang dagelijks het maximale vragen van onze enzymhuishouding dan raakt dat systeem uitgeput. Het gevolg is dat dit systeem niet meer efficiënt gaat werken. Vergelijk dit maar met het niet meer goed functioneren van de alvleesklier doordat deze teveel insuline dagelijks moet aanmaken om de te grote hoeveelheid suikers te verwerken. Op het moment dat onze enzymen niet meer efficiënt werken zullen we geheid klachten krijgen. Er is alleen niet te voorspellen hoe en waar dit gaat gebeuren in het lichaam.

Tot slot het hormonale systeem. Roken beïnvloed direct onze hormoonhuishouding. Roken helpt nog wel eens tegen stress (zullen rokers zeggen). Dit klopt, door roken wordt het lichaam gestimuleerd onze stresshormonen aan te maken. Dit gebeurt dus met roken de hele dag door. Na het roken zal de stress misschien minder zijn, het lichaam zelf heeft te maken met de gevolgen van chronische stress. Alle delen van het lichaam die deze hormonen aanmaken, zullen op den duur dus ook uitgeput raken. Evenals de alvleesklier, roken zorgt ook voor een verhoging van de insulinespiegel.

De huidige oudere generatie, en dan heb ik het echt over de 80+. Er zijn voorbeelden van mensen die hun leven lang gerookt hebben, zonder iets te mankeren op latere leeftijd. Ik denk zelf dat dit voor de komende generaties niet meer mogelijk gaat zijn. Deze ouderen hebben vaak veel minder stress in hun lichaam gehad, mogelijk alleen het roken. Deze generatie heeft de tijd nog mee gemaakt dat alles simpeler was, de voeding gewoon vers en onbewerkt was. De huidige generatie krijgt allerlei soort stress op zich af. Roken is er 1 van, maar denk aan de moderne voeding met alle e-nummers, overige bewerkingen en suikers. De buitenlucht zit tegenwoordig ook vol met afvalstoffen en dit ademen we ook dagelijks in, dit was tientallen jaren terug wel anders. Alles moet tegenwoordig snel snel en nog sneller. Deadlines, de kinderen wegbrengen en alle andere verplichtingen die we nu hebben. Denk ook aan alle straling waar we dagelijks mee te maken krijgen. Overal is tegenwoordig wi-fi, telefonisch zijn we overal bereikbaar, de hoeveelheid straling is in een paar tientallen jaren mega toegenomen.

Mijn goede voornemen voor het nieuwe jaar is om zoveel mogelijk te ontstressen. Leuke dingen doen en dagelijks een momentje hebben om te ontspannen.

Iedereen een fijne jaarwisseling en alvast een heel goed nieuwjaar!

Richard Wuisman.