Blog 8 juli 2017
Trendy beurs
Vandaag wil ik een keertje niet in gaan op alle nieuwtjes op het gebied van gezondheid. Even een keer geen wetenschappelijke nieuwe ontdekkingen. Deze 2 weken heb ik in mijn praktijk bepaalde klachten erg veel gezien. Alsof het een trend is. Dat is het uiteraard niet, ik houd het ook op puur toeval. Maar toeval of niet, ik zie ineens heel veel mensen met klachten aan of rondom slijmbeurzen. Vaak wordt dit meteen al een slijmbeursontsteking (bursitis) genoemd. Het gaat mij veel te ver om meteen alle klachten rondom een slijmbeurs een ontsteking te noemen. Het woord ontsteking wordt trouwens wel erg snel gebruikt, bij slijmbeurzen, maar ook bij pees- en gewrichtsklachten. Omdat ik zie dat dit soort klachten veel voorkomen, wil ik daar deze week eens wat dieper op in gaan.
Wanneer is er echt sprake van een slijmbeursontsteking? Een ontsteking komt altijd op een aantal manieren tot uiting. De plek is warm (of zelfs heet), hij is dik (zwelling), de regio verkleurd (roodheid), bij aanraking pijnlijk (lijkt me logisch) en pijnlijk zonder te bewegen (bijvoorbeeld ’s nachts). Als dit allemaal niet aanwezig is, kan het eigenlijk al geen ontsteking meer zijn. Toch doen huisartsen dit vaak wel. Mensen willen graag dat hun kwaal een naam heeft. Een ontsteking geeft vaak wat meer herkenning, meer dan bijvoorbeeld een ‘irritatie’ van de slijmbeurs. Dat is toch een wat vage diagnose.
Slijmbeursontstekingen worden vaak in 2 categorieën ingedeeld. De chronische en de acute slijmbeursontsteking. De acute ontstaat plotseling en geeft in korte tijd heel veel pijn. De chronische ontstaat sluimerend, meestal zonder echte aanleiding. De acute slijmbeursontsteking gaat ook meestal veel sneller weer over. Meestal is er sprake geweest van een soort overbelasting op de slijmbeurs. Rust geeft dan vaak al afname van klachten. Meestal geeft de huisarts nog ontstekingsremmers mee naar huis of zet een injectie in de slijmbeurs. Een ontsteking ontstaat op een plek waar het lichaam moet herstellen. Zonder ontsteking geen herstel. Dit weet een arts, maar toch worden er ontstekingsremmers gegeven. Dit betekent vaak dat de pijn wel afneemt, maar de slijmbeurs zelf niet optimaal kan herstellen. Bij chronische slijmbeursontstekingen (die zijn vaak geen echte ontsteking zijn), worden ook vaak ontstekingsremmers als oplossing gebruikt. Vaak, of beter, heel vaak helpt dit niet en blijft de klacht terug komen. Bij dit soort chronische klachten wordt met ontstekingsremmers vaak de oorzaak niet weggehaald van de chronische overbelasting. Terwijl dit mijns inziens goed te behandelen is.
We praten nu al even over slijmbeurzen, maar wat is eigenlijk een slijmbeurs? Slijmbeurzen zitten door ons hele lichaam, rondom onze gewrichten. Ze ontstaan eigenlijk vanzelf op plekken waar schuring ontstaat. Bijvoorbeeld een spierpees die langs het bot loopt. Door te bewegen met een arm of been gaat de pees bewegen langs het bot en dat gaat schuren. Ons lichaam heeft daar een prachtige oplossing voor. Op zo’n plek ontstaat een slijmbeurs. Een soort dun laagje met smeersel, waardoor er tijdens het bewegen geen irritatie optreed in bewegende delen. Als er teveel spanning rondom zo’n slijmbeurs ontstaat, kan het zijn dat er te veel druk op de slijmbeurs komt en er niet genoeg smeersel te maken valt. Op dat moment ontstaat pijn in de slijmbeurs en mogelijk ook van de pezen die hier langs lopen.
Klachten van slijmbeurzen zie ik voornamelijk in de schouder en de heup (aan de buitenkant). Stratenmakers hebben nog wel eens een slijmbeursontsteking onder de knieschijf, maar dit komt minder vaak voor. Wat doe ik bij dit soort klachten? Bij acute ontstekingen zorg ik er als fysiotherapeut voor dat de schouder of de heup zo soepel mogelijk blijft. Ik controleer de spieren op spanning en haal die eraf wanneer dit de slijmbeurs irriteert. Vaak is dit binnen 2-4 weken zo goed als volledig over. De chronische slijmbeursontsteking is vaak ingewikkelder.
Een slijmbeursontsteking in de schouder is vaak een gevolg van spanningsvelden rond de schouder die niet goed verdeeld zijn. Dit kan komen doordat het schouderkapsel verkort is geraakt, maar nog vaker staat het schouderblad niet goed. Dit kan meerdere oorzaken hebben, maar vaak speelt de wervelkolom hier ook een grote rol in. Het is dus belangrijk dat het schouderblad weer goed kan bewegen en hiervoor is een soepele wervelkolom nodig. Vaak kost dit wel een paar weken, maar is in bijna alle situaties goed te behandelen. Dat geldt ook voor een chronische slijmbeursontsteking in de heup. In meer dan 50% van de situaties is het verbeteren van de bewegelijkheid van de heup al voldoende om veel minder klachten te hebben. Ja, een hele hoop mensen hebben het niet door, maar een stijf heupgewricht zie ik heel erg vaak. En niet alleen bij ouderen hoor, ook bij twintigers en dertigers. Vaak is ook een deel van de heupspieren verzwakt, vooral de m. gluteus medius, een spier aan de buitenzijde van de heup. Hiervoor doe ik dan vaak nog specifieke oefeningen om dit deel van de heup te versterken. Tot slot is het ook belangrijk dat het bekken en de onderrug goed kunnen bewegen. Mochten de klachten niet verminderen door het heupgewricht soepel te krijgen, dan is het absoluut nodig dit weer goed te laten bewegen.
Belangrijk is wel, dat de bewegingen die vaak het meest pijnlijk zijn, zoveel mogelijk worden vermeden zolang de pijn nog heftig is. Anders wordt het dweilen met de kraan open. Voeding kan zeker ook ondersteunend zijn om snel van dit soort klachten te herstellen. Eigenlijk alles dat in het lichaam kan ontsteken zou zo veel mogelijk vermeden moeten worden. Daarbij denk ik dan vooral aan slechte vetten (koek, snoep, chips, frituur). Hetzelfde geldt eigenlijk voor suiker, suiker ontsteekt en zal niet helpen om de ontsteking te laten genezen. Vooral de omega-3 vetten helpen hier erg goed bij. Dus denk aan vette vis, visolie, noten, zaden en ook olijfolie (omega-9) om hierbij helpen.
Fijn weekend!
Richard Wuisman.