Blog 8 oktober 2016
Donker
Het is inmiddels oktober, de dager worden kouder en korter. Dat heeft ook een invloed op ons lichaam en op ons leven. We zijn wat minder buiten, dragen meer kleding, we maken minder vitamine D aan. Even een paar simpele voorbeelden. Doordat we vaak ook minder buiten zijn, bewegen we vaak ook net even wat minder. Veel mensen hebben ook een jaarlijkse cyclus dat ze in de winter wat kilo aankomen en in de zomer een paar kilo kwijtraken.
De omslag naar een tijd met minder licht heeft ook andere invloeden. Ons dag- en nachtritme verandert. Misschien gaan we nog steeds om dezelfde tijd naar bed, maar ons lichaam denkt niet in tijd. Ons lichaam registreert alleen donker en licht. Hormonaal vinden er dan dagelijks veranderingen in ons lichaam plaats. Overdag overheerst het hormoon cortisol en ‘s-nachts melatonine. Eigenlijk een een 12-uurs verdeling het mooist. 12 uur donker en 12 uur licht. Op onze plek op de wereld gaat dat echter niet op. Door onze economie leven we vaak veel langer dan deze 12 uur overdag. Eerder 16 uur op en 8 uur slaap. Is dat zo’n probleem? Een probleem is misschien ruw uitgedrukt, maar een langere nacht heeft wel behoorlijk veel voordelen.
Dus vooral ook voordelen op het gezondheidsvlak. Iemand die klachten ervaart, een blessure heeft of gewoon ziek is, zou heel goed gebruik kunnen maken van de nacht. Dit komt allemaal door het hormoon melatonine. Wat doet dit hormoon allemaal? Ten eerste gaat het lichaam dit produceren zodra het donker wordt. Hierdoor krijg je ook slaap. Voor de slechte inslapers is het dus ook belangrijk dat deze productie al op gang komt voor het slapen gaan. Echter, zodra we in een lichte omgeving zijn, zoals in de avond met ons kunstlicht, maken we dit nog niet aan. En als we ons dan steeds van lichte naar donkere omgevingen verplaatsen dat weet het lichaam zeker niet of het dit hormoon moet aanmaken. Beeldschermen van computers, laptops en telefoons geven ook zoveel licht dat dit de productie van melatonine behoorlijk belemmert.
Zodra de melatonine eenmaal zijn werk kan doen, gebeuren er een aantal opvallende zaken. Het is namelijk een herstelbevorderend hormoon. Denk daarbij aan versnelling van herstel bij botbreuken, spierletsels, verzwikkingen en ook zenuw- en hersenletsel. Deze weefsels herstellen dus allemaal beter zodra je in een donkere omgeving bent (en slaapt). Door dit tekort te doen gaat het herstel minder snel, maar kunnen zelfs ontstekingen bevordert worden! Tevens heeft melatonine invloed op onze pijnzin. Dat betekent bij een verminderde productie van melatonine, dat we meer pijn ervaren!
Dit hormoon heeft nog één heel nuttige functie. Het stimuleert de vetverbranding! Overdag eten we en stapelen we het vet in ons lichaam op. ‘s-Nachts gaat ons lichaam hiermee aan de slag en verbrand het deze vetcellen. Dat is een normaal ritme en moet met elkaar in balans zijn. Zijn we overdag te veel op met teveel licht, dan gaan we dus veel meer vet stapelen dan dat we in de nacht kunnen verbranden. Bij een hoog vetpercentage is het dus absoluut aan te raden om op tijd naar bed te gaan.
Alvast een goede nachtrust!
Richard Wuisman.